Настаўнік фізічнай культуры з Кадзінскай сярэдняй школы, трэнер хакейнай каманды «Кадзінскія львы», уладальнік медаля «За працоўныя заслугі» і звання «Чалавек года-2023» - аб пакліканні, жыццёвым выбары, шляху да перамог і ўменні стаяць на каньках.
Імя Леаніда Камарова добра вядома не толькі ў Магілёўскім раёне, але і далёка за межамі рэгіёну. Юныя спартсмены пад яго кіраўніцтвам паказваюць высокія вынікі ў самых розных відах спорту. Вучні Леаніда Камарова гучна заявілі аб сабе на мясцовым і рэспубліканскім узроўнях. І нават на міжнароднай арэне, паспяхова выступаючы на спаборніцтвах Саюзнай дзяржавы. Але галоўнае - дзякуючы яго адданасці любімай справе і практычна паплечніцтву хакейная каманда «Кадзінскія львы» вось ужо шмат гадоў - у ліку лепшых у краіне. У актыве юных хакеістаў і шматлікія ўзнагароды ў спаборніцтвах па хакеі «Залатая шайба» на прызы Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь.
Як удалося дасягнуць такіх вышынь – пра гэта наша сённяшняя размова.
– Леанід Апанасавіч, у Вас сёлета два значныя юбілеі – 50 гадоў педагагічнай дзейнасці і 40 гадоў працы ў Кадзінскай школе. Прызнайцеся, за гэтыя гады хоць раз узнікала сумненне ў правільнасці абранага шляху?
- Ніколі. Тое, чым я займаюся, - гэта маё. Вельмі люблю сваю працу. А як можа быць інакш? Бачыць шчаслівыя дзіцячыя вочы, калі хлопцы едуць на турнір, выйграюць, паднімаюць над галавой пераможны кубак, і пры гэтым разумець, колькі працы ўкладзена, - гэта ж шчасце. Да таго ж, спорт для многіх становіцца стымулам для добрай вучобы і ўвогуле для таго, каб не згубіцца ў жыцці. Калі адчуваеш да гэтага сваё дачыненне, то ніякіх сумневаў наконт абранага шляху быць не можа.
– Чаму ўвогуле быў зроблены выбар на карысць спорту?
- Цяжка сказаць. Вучыўся добра, школу скончыў на «выдатна». Магчыма, настаўнік фізкультуры зярнятка запусціў. У яго на ўроках заўсёды было цікава. Мы нават акрабатычныя трукі на сцэне ставілі. Захапіўся настолькі, што ў 15 гадоў паступіў у Магілёўскае педвучылішча, на аддзяленне фізвыхавання. Хаця тады да канца не разумеў, што буду настаўнікам. Ну а потым прыйшло ўсведамленне, і я ўсім сэрцам прыняў будучую прафесію. Да таго ж, вучобу (а потым і працу) паспяхова сумяшчаў з удзелам у розных турнірах.
Як футбаліст на першынстве рэспублікі гуляў за Магілёў. Удзельнічаў у спаборніцтвах сярод сярэдніх спецыяльных навучальных устаноў па футболе і валейболе.
У 1973-м у складзе каманды педвучылішча стаў чэмпіёнам Магілёва па футболе ў другой групе.
Дарэчы, футбол я не пакінуў і зараз. Мае вучні з'яўляюцца пераможцамі многіх абласных спаборніцтваў, у іх ліку «Каласок» - турнір сярод дзяцей і падлеткаў сельскай мясцовасці.
- Вы прыйшлі ў педагогіку 18-гадовым. Як складаліся адносіны з вучнямі, якія былі на пару гадоў маладзейшымі?
– У 1974 годзе скончыў педвучылішча (вышэйшую адукацыю атрымаў пазней – пасля службы ў арміі), і мяне адправілі ў Быхаўскі раён у Следзюкоўскую базавую школу. Адразу было нязвыкла, бо вучні - амаль аднагодкі. Яны нават спачатку па імені называлі. Але потым прасякнуліся, усё стала на свае месцы, неабходная дыстанцыя была ўсталявана. Адносіны з хлопцамі складваліся выдатна - менавіта як у настаўніка і вучняў.
ЛЮБОЎ ДА ХАКЕЯ ПАЧАЛАСЯ НА ... ВОЗЕРЫ
– А як у Вашым жыцці з'явіўся хакей?
- У маім дзяцінстве, вядома, хакея не было. Даведаўся і палюбіў гэты від спорту я пасля арміі, калі прыйшоў на працу ў Бароўскую школу. Неяк хлопцы-старшакласнікі паклікалі на змёрзлае возера ў хакей гуляць. Я сумняваўся. А яны прынеслі мне клюшку, канькі. Паспрабаваў, хаця навыкаў тады ніякіх у мяне не было, і паступова ўцягнуўся. Ну а ў 1984-м, калі прыйшоў на працу ў толькі што адкрытую Кадзінскую школу, першае, што мы зрабілі (дзякуючы Валерыю Фёдаравічу Ліпкіну, тагачаснаму кіраўніку сельгаспрадпрыемства, якое мы зараз ведаем як ААТ «Фірма «Кадзіна»), - пабудавалі хакейную пляцоўку . Сапраўдную - патрэбных памераў, з асвятленнем. І ўжо ў 1986-м каманда з Кадзіна выйграла раённы турнір!
– Вы і зараз упэўнена на каньках стаіце?
- Вядома! Па-першае, гэтае велізарнае задавальненне. А па-другое, мае вучні падчас заняткаў павінны бачыць мяне не толькі за бортам, але і побач - на лёдзе.
– Як праходзіць падрыхтоўка хакеістаў, асабліва з улікам таго, што сапраўдны лёд ёсць толькі зімой?
- Наогул, выхад на ўзровень фінальнага этапу спаборніцтваў «Залатая шайба» - гэта доўгі і няпросты шлях. Бо я рабят пачынаю рыхтаваць з другога класа. Трэба ўбачыць дзіця, яго магчымасці, пачынаць іх карпатліва развіваць. Спачатку элементарнае - катанне на каньках, уменне трымацца. Потым ужо адпрацоўка розных прыёмаў, прывіццё навыкаў хуткай і правільнай рэакцыі.
Зімой працуем на катку ці на возеры, калі яно замярзае. У астатні час - на ролікавых каньках на пляцоўцы перад школай або на дарожцы ў парку. Часам (як правіла, гадзіна на тыдзень) удаецца пазаймацца на катку ў Лядовым палацы ў Магілёве. Так у нас гэтая гадзіна штохвілінна распісана, каб ніводнага імгнення не знікла марна.
- Ваша каманда ў дзесяты раз выйшла ў фінальную стадыю «Залатой шайбы». З аднаго боку - вопыт. З іншага - каманду ведаюць, супернікі на гульню з ёй наладжваюцца…
- Мы 10 гадоў запар выйграем вобласць. З Мінска, з фіналу турніру, прывезлі 9 кубкаў (прычым 2 з іх - пераможныя). Але гэта не значыць, што нам усё лёгка даецца. Сапернікі вельмі сур'ёзныя. Асабліва з Гомельскай і Гродзенскай абласцей. Таму расслабляцца нельга. Улічваючы ўзровень турніру, усе нашы дасягненні - гэта заўсёды маленькі подзвіг.
– Ці ёсць сярод вашых вучняў тыя, хто выйшаў на дарослы сур'ёзны ўзровень?
– Многія працягваюць гуляць там, дзе вучацца і працуюць. Адзін з нашых хлопцаў зараз на студэнцкай спартакіядзе гуляе за каманду БРУ. Іншы - за каманду МНС.
Дарэчы, нядаўна ў Маскве на Краснай плошчы, дзе гулялі зборныя МНС Беларусі і Расіі, ён нават забіў пераможную шайбу! Яшчэ наш хлопец гуляў у другой лізе на Першынстве Мінска за «Спарту».
– Ці падтрымліваеце адносіны з выпускнікамі?
- Вядома. Да таго ж многія з іх назаўжды захавалі любоў да хакея. Каля дзесяці гадоў праводзім турнір «Памяць», у якім гуляюць каманды трох пакаленняў: «Юнацтва», «Надзея», «Легенда».
Удзельнікі - ад школьнікаў да тых, хто ўжо выйшаў на пенсію. А прысвечаны спаборніцтвы памяці тых, хто пакінуў вялікі след у нашай камандзе, але каго ўжо няма ў жывых.
Атмасфера на гэтым турніры - не перадаць словамі. Гуляем, успамінаем, глядзім старыя фатаграфіі. А потым спяваем. І, вядома, гэта песня «Каманда маладосці нашай».
– Леанід Апанасавіч, Вы дасягнулі немалых поспехаў і, напэўна, маглі б паказаць вынік, перабраўшыся ў горад…
- Магчыма. Але ў мяне ніколі не ўзнікала жадання з'ехаць з Кадзіна. Тут у мяне дом, тут мы з жонкай выгадавалі сына і дачку, тут мяне ўсё ведаюць. І тут мае вучні, якія вераць у мяне. А я веру ў іх.
– Дзякуй за размову. І поспехі «Кадзінскім ільвам» у хуткім фінале «Залатой шайбы».
Таццяна АРХІПАВА.
Фота аўтара.